Om te voorkomen dat het drukke wegennet de komende jaren nog voller wordt, zet het kabinet in op meer vervoer over water. Deze zogenoemde ‘modal shift’ kan niet alleen de groei van het wegvervoer verminderen, maar is ook een belangrijke stap in het tegengaan van klimaatverandering. Vergeleken met vrachtvervoer via de weg, stoot de binnenvaart namelijk aanzienlijk minder CO2 uit. Ook Logistics Valley Rvierenland zet in op de modal shift, hier loopt het programma Kansen voor Water, samen met Provincie Gelderland.
De vaarwegen worden getroffen door de gevolgen van klimaatverandering. De afgelopen jaren waren de effecten van droogte in de zomer voelbaar in de binnenvaart. Het kabinet trekt miljarden uit voor onderhoud en instandhouding, maar dat alleen is niet genoeg. Rijkswaterstaat onderzoekt daarom de effecten van klimaatverandering op de vaarwegen, zoals wateroverlast, droogte en overstromingen.
Met andere landen heeft Nederland afgesproken te streven naar een klimaatneutrale binnenvaart in 2050, met vrijwel geen uitstoot van schadelijke stoffen. Dit gaat veel geld kosten. Om de Europese binnenvaartvloot emissievrij te maken is 5 tot 10 miljard euro nodig en dat kan de sector niet alleen dragen. Daarom zijn er vanuit de overheid subsidieregelingen, voor bijvoorbeeld de vervanging van oude motoren of het plaatsen van een elektrische aandrijfmotor. De Tijdelijke Subsidieregeling Verduurzaming Binnenvaartschepen wordt in 2023 uitgebreid.